Küresel tüketici koruma grupları tarafından yayınlanan yeni bir dizi rapora göre, abonelik gerektiren çoğu site veya hizmet, abonelikler ve kişisel verilerle ilgili müşteri davranışını etkilemek için “karanlık modeller” kullanıyor.
Karanlık modeller, “çevrimiçi kullanıcı arayüzlerinde yaygın olarak bulunan ve tüketicileri çoğu zaman onların çıkarına olmayan seçimler yapmaya yönlendiren, aldatan, zorlayan veya manipüle eden uygulamalar” olarak tanımlanıyor. Uluslararası araştırma çabaları, Uluslararası Tüketiciyi Koruma ve Uygulama Ağı (ICPEN) ve Küresel Gizlilik Uygulama Ağı (GPEN) tarafından yürütüldü.
ICPEN, aboneliğe sahip 642 web sitesini ve mobil uygulamayı inceledi. İnceleme sonucunda ulaşılan değerlendirme, platformların neredeyse yüzde 68’inde birden fazla karanlık modelin kullanıldığını buldu. Keşfedilen en yaygın karanlık modellerden biri, bir şirketin potansiyel olarak olumsuz bilgilerin bulunmasını zorlaştırmasıydı. ICPEN, otomatik abonelik yenileme özelliğine sahip platformların yüzde 81’inin, otomatik yenilemeleri kapatma seçeneğini alıcının satın alma akışından ayrı tuttuğunu söyledi.
Abonelik hizmetlerine yönelik diğer karanlık modeller, istenilen eylemlerin gerçekleştirilmesinin daha kolay olduğu arayüz müdahalesi yöntemini ve müşterilerin belirli bir işleve erişmek için bilgi sağlamak zorunda olduğu zorunlu eylem yöntemlerini içeriyordu.
GPEN’in tamamlayıcı raporu ise, kullanıcıları gizliliklerinden ödün vermeye teşvik edebilecek karanlık modelleri inceledi. Bu incelemede, araştırmaya katılan 1.000’den fazla web sitesi ve uygulamanın neredeyse tamamı aldatıcı bir tasarım uygulaması kullanıyordu. Bunların yüzde 89’undan fazlası gizlilik politikalarında karmaşık ve kafa karıştırıcı bir dil kullanırken, arayüz müdahalesi de öne çıkan bir başka yöntemdi. Platformların yüzde 57’si en az koruyucu gizlilik seçeneğini seçmeyi en kolay hale getiriyor ve yüzde 42’si kullanıcıları etkileyebilecek duygusal açıdan yüklü bir dil kullanıyor.
Küçük gözüken etkenler, en dikkatli kişileri bir etkileyerek istemedikleri kararlar vermelerine sebep olabilir. Bu kararlar, bir hizmeti otomatik olarak yenilenecek şekilde ayarladığınızı unutmak gibi göreceli olarak zararsız kararlar olabilir veya gereğinden fazla kişisel bilgi vermenizi teşvik ederek güvenliğinizi riske atabilir. Raporlarda karanlık modellerin kötü amaçlı veya yasa dışı şekillerde kullanıp kullanılmadığı belirtilmiyor, yalnızca mevcut olduğu belirtiliyor.
